Sirkülerin Konusu: TCMB Kararı Gereğince 5 Milyon TL ve Üzeri Kredi Kullanan Tüzel Kişilerin Döviz Pozisyon Raporlaması Hk.
- Döviz Pozisyon Raporu Bildirim Yükümlülüğü
Yurt içinde faaliyet gösteren bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan, 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan banka ve finansal kuruluşlar haricindeki tüzel kişilerin, ekte bir örneği yer alan döviz pozisyon raporunu takip eden ayın ilk 10 iş günü içerisinde, bu raporlama amacıyla oluşturulan https://tcmbveri.gov.tr/ adresinde yer alan “Özet Döviz Pozisyon Raporu” linki üzerinden doldurarak TCMB sistemik veri merkezine bildirmeleri gerekmektedir.
- Özellik Arz Eden Hususlar
Şirketin, toplam kredi bakiyesinin 5 milyon TL ve üzerinde olup olmadığı yükümlülük kapsamının tespitinde Türk Lirası ve yabancı para nakdi ve gayri nakdi tüm kredilerin toplamı dikkate alınacaktır.
Hesapların ölçümü ve değerlemesinde aksi belirtilmediği sürece Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer düzenlemeler dikkate alınacaktır. Raporun ayrı bir sayfasında hesap kalemlerine ilişkin detaylı açıklama mevcuttur. Vergi Usul Kanunu uyarınca raporlamaya yapmayan veya konsolide raporlama yapacak tüzel kişiler, durumlarını kurumsalizleme@tcmb.gov.tr adresine bildirecektir.
Şirketlerin, hazırlanan Özet Döviz Pozisyon Raporunun ayrıca bağımsız denetim onayı gerekmemektedir.
Bildirim yükümlülüğünün belirlenmesinde ilişkili kuruluşlara borçlar ve banka dışı finansal kuruluşlara olan borçlar dikkate dikkate alınmayacaktır. Bildirim yükümlülüğü sadece Bankalardan temin edilen veya bu kuruluşların teminine aracılık ettiği ya da garanti verdiği krediler uyarınca belirlenmektedir.
Tüm tutarlar, yabancı para cinsinden hesap bakiyelerinin Türk Lirası cinsinden karşılığı olarak raporlanacaktır. Buna göre ABD doları, Euro ve diğer yabancı para, raporlama tarihi itibarıyla geçerli olan ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan döviz alış kurları kullanılarak Türk Lirasına çevrilecek ve toplanarak ilgili alanlara yazılacaktır.
15 milyon ABD doları ve üzerinde yabancı para nakdi kredi bakiyem olduğu için Sistemik Risk Veri Takip Sistemine bildirim yapmakla yükümlü olan firmalar, ayrıca bu bildirimi yapmakla yükümlüdürler.
- Cezai Müeyyide
TCMB ’nın gerçek ve tüzel kişilerden bilgi isteme yetkisi düzenleyen TCMB kanunun 44. Maddesinde, “Banka, gerçek ve tüzel kişilerin döviz pozisyonunu etkileyen işlemlerini izlemek amacıyla belirleyeceği gerçek ve tüzel kişilerden her türlü bilgi ve belgeyi istemeye yetkilidir.
İstenilecek bilgi ve belgelerin kapsamı, toplanma ve izlenme yöntemi, doğruluğunun denetimi, paylaşımı, destek hizmeti temini de dâhil olmak üzere usul ve esaslar Bankaca belirlenir.
Bu maddenin uygulanmasında destek hizmeti kuruluşu çalışanları hakkında da bu Kanunun 35 inci maddesi ve 68 inci maddesinin (II) numaralı fıkrasının (a) bendi hükümleri tatbik olunur.” denilmektedir.
Formun zamanında ve doğru bildirimi tüzel kişilerin sorumluluğunda olup, 1211 sayılı TCMB Kanununun 68’inci maddesinde, yanlış ve usule uygun olmayan beyanname verilmesine ilişkin cezai hükümler düzenlenmiştir.
Buna göre;
“Bu Kanunun 44 üncü maddesi uyarınca Bankaca istenilen bilgi ve belgeleri vermeyen, gerçeğe aykırı veren veya belirlenen usul ve esaslara aykırı olarak veren gerçek kişiler ile tüzel kişilerin görevli ve ilgilileri hakkında bin günden iki bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.
- Yükümlülüğün Başlaması
İlk raporlama Mart 2023 dönemi için alınacak olup, Mart ayı sonu itibarıyla yukarıda belirtilen şartları taşıyan tüzel kişi müşterilerinizin raporlamalarını, 2023 Nisan ayının ilk 10 iş günü içerisinde raporlamaları gerekmektedir. Şartları taşıyan müşterilerinizin takip eden aylarda da stok kredi bakiyelerinin raporlama sınırının üzerinde olması durumunda, raporlamalar aylık frekansta bildirilmeye devam edilecektir.